Przygotowania

29 czerwca 1944 roku Komendanta Okręgu AK Kielce wydał Rozkaz Ogólny Nr 1 „Przygotowania do akcji powstańczej”. Szczegółowe zadania zostały zamieszczone w kolejnych załącznikach do tego rozkazu wydanych już 3 lipca 1944r. 

     Rozkaz potwierdzał wcześniejsze założenia, zgodnie z którymi, każdy z trzech obwodów wchodzących w skład Inspektoratu Częstochowskiego, miał w pierwszej kolejności zmobilizować batalion piechoty. II batalion 27 pp miał zostać zmobilizowany na terenie Obwodu Częstochowa, a jego dowódcą miał zostać Komendant Obwodu Częstochowa mjr Paweł Bierzyński „Roch” . Czwarty batalion miał zostać wystawiony przez oddziały partyzanckie, w tym oddział partyzancki Obwodu Częstochowa pod dowództwem por. Jerzego Kurpińskiego „Ponury”.
     Decyzje te zostały potwierdzone przez dowódcę 7 DP podczas inspekcji poszczególnych obwodów, którą przeprowadził jeszcze w lipcu 1944r. Zapewne wtedy dowódca dywizji zorientował się, że mobilizowane w Obwodzie Częstochowa siły mogą być niewystarczające do utworzenia batalionu.

Zadania na okres Burzy

Przybliżanie się frontu skłoniły Komendę Okręgu do wydania w dniu 17 lipca 1944r. Rozkazu Operacyjnego Nr 1/44 który określał zadania dla poszczególnych struktur. Obwód Częstochowa mobilizujący II batalion otrzymał następujące zadania:

1. Zorganizować zasadzki uderzeniowo-ogniowe na liniach:
….
b) Kielce – Włoszczowa – Częstochowa,
c) Jędrzejów – Szczekociny – Częstochowa
3. Nie dopuścić do zniszczenia linii kolejowych:
a) Włoszczowa – Częstochowa.


     Kilkanaście dni później, 24 lipca 1944r., Komendant Okręgu wydał Rozkaz Operacyjny Nr 2/44 w którym precyzował, że oddziały mobilizowane na terenie obwodu mają być własnymi siłami gotowe do opanowania Częstochowy oraz mają utrzymywać kontakt z oddziałami z Okręgu Śląsk w ewentualnym zadaniem podjęcia działań na tym kierunku.
     Rozkaz o rozpoczęciu akcji Burza miał wydać Komendant Okręgu. W obwodzie systematycznie prowadzono przygotowania do mobilizacji, ale z napływających meldunków rodził się prawdopodobnie obraz szczupłości sił.

Wzmocnienie batalionu

Zdając sobie z tego sprawę dowódca 7 DP już wcześniej podjął odpowiednie decyzje, które wzmocniły jednostkę.

por. Jerzy Kurpiński „Ponury”, zdjęcie powojenne

     W końcu I dekady sierpnia dowódca 7 dywizji wspólnie z Inspektorem Częstochowskim oraz Komendantem Okręgu Kielce wizytował 1 i 2 kompanie I batalionu 74 pp kwaterujące w Pękowcu, na terenie Obwodu Włoszczowa.  Podjęto wtedy szereg decyzji organizacyjnych z których najważniejsza dotyczyła oddziału partyzanckiego Obwodu Częstochowa por. Jerzego Kurpińskiego „Ponury”, który zgodnie z dotychczasowymi planami miał tworzyć 3 kompanię I batalionu 74 pp. W związku ze słabością sił mobilizowanego w Obwodzie Częstochowa II batalionu 27 pp oddział ten przesunięto właśnie do tej jednostki w celu jej wzmocnienia.

Mobilizacja

Poza wspomnianym już oddziałem Jerzego Kurpińskiego „Ponury” trzon oddziału miały stanowić grupy dwie grupy partyzanckie działające na terenie Obwodu Częstochowa.

     Pierwszą był oddział partyzancki powołany przez Podobwód II Obwodu Częstochowa. Jego tworzenie rozpoczęto w czerwcu 1944r., a miejscem najczęstszego postoju była gajówka Sieraków w kompleksie lasów Złotego Potoku. Jego dowódcą jest Komendant Podobwodu ppor. Jan Dzitkowski „Semafor”, „Drużba”.
     Drugi oddział dowodzony był przez Władysława Musialika „Bolesława”. Formalnie należał od do Obwodu Zawiercie w Okręgu Śląsk AK, ale niektóre akcje przeprowadzał na terenie Obwodu Częstochowa. Część materiałów wskazuje także, że pod względem organizacyjnym oddział ten nadzorowany był przez Jerzego Kurpińskiego „Ponury”.

Sztab

II batalion otrzymał kryptonim „Centaur”, a planowany skład jego sztabu przedstawiał się następująco:

Dowódca batalionu:

- mjr Paweł Bierzyński „Roch” (Komendant Obwodu Częstochowa),

Zastępca dowódcy batalionu:

- kpt. Kazimierz Dąbrowski  "Cichy", 

Adiutant dowódcy:

- ppor. Jan Dzitkowski "Drużba", 

Kwatermistrz:

kpt. NN "Nawrot", 

Lekarz:

- por. Jan Burhard, 

Kapelan:

- ks. Serafin Opałko "Zygmunt”.

Źródła

Opracowując powyższy tekst korzystaliśmy z następujących materiałów:

Borzobohaty W.: „Jodła”,
Komorowski K.: Operacja „Burza” i Powstanie Warszawskie,
Lis J., Kapczyński W., Niedbał J.” Kryptonimy „Hetman” i „Chrobry” Armii Krajowej,
Zieliński Z.: 7 Dywizja Armii Krajowej.
Strony internetowe:
http://zeszytykombatanckie.pl/lotnik-i-partyzant/
http://www.gazetacz.com.pl/drukuj.php?id=1478

Wróć