Dworzak Stanisław

Pseudonimy: „Daniel”, „Przemysław”, „Tęcza”, „Topór”.

Od lutego 1942 r. Komendant Okręgu Kielce AK.

W grudniu 1943 zagrożony aresztowaniem opuścił teren okręgu i udał się do Warszawy.

Okręgiem dowodzi formalnie do marca 1944 r. 

Dzieciństwo i służba wojskowa

Zdjęcie przedwojenne.

Ur. 2 VI 1895 r. Syn Franciszka. Uczęszczał do gimnazjum w Krakowie, gdzie otrzymał w 1914 r. świadectwo dojrzałości. W okresie nauki w gimnazjum aktywnie działa w „Sokole”.
-Od 1914 r. w Legionach Polskich. 14 maja 1915 r. ukończył kurs szkoły podchorążych Legionów Polskich w Marmaros-Sziger i Kamieńsku. Następnie służył w 6 pp Leg.
-1 VII 1915 r. mianowany chorążym piech. Od września 1915 r. uczestniczył w szeregach 6 pp Leg. w walkach na froncie wołyńskim na linii Styru i Stachodu. W październiku 1916 r. wraz z 6 pp Leg. wycofany z frontu i przewieziony do Baranowicz, skąd w listopadzie zostaje przewieziony koleją na teren Królestwa Polskiego.
-Od 10 XI 1918 r. służy w Wojsku Polskim.
-15 XI 1919 r. mianowany ppor. sł. st. piech., a 1 VII 1920 r. por. sł. st. piech.
-W wojnie polsko-bolszewickiej 1919-20 bierze udział w szeregach 6 pp Leg. Był kolejno d-cą kompanii, potem baonu.
-Po zakończeniu wojny nadal służy w 6 pp Leg. Zweryfikowany w 1922 r. w stopniu kpt. sł. st. piech. z starszeństwem od 1 VI 1919 r. W stopniu kpt. dowodził III batalionem 6 pp Leg.
-Awansowany do stopnia mjr sł. st. piech. 1 VII 1923 r. Potem do 1928 r. zastępca d-cy tego pułku.
-W latach 1928 – 1930 studiuje w WSWoj. w Warszawie.
-Awansowany do stopnia ppłk dypl. sł. st. piechoty 1 I 1930 r. Następnie nadal zastępca d-cy 6 pp. Leg. -Od 1933 r. do 1935 r. był szefem sztabu DOK VIII w Toruniu.
-W 1935 r. ukończył w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie kurs dla dowódców pułków.
-Z dniem 27 VII 1935 r. mianowany dowódcą 69 pp. w Gnieźnie.
-Do stopnia płk dypl. awansowany 19 III 1938 r.
-Od jesieni 1938 r. do 15 marca 1939 r. przebywał na kursie dla udoskonalającym dla oficerów dyplomowanych przewidywanych do objęcia stanowisk szefów sztabów i kwatermistrzów armii. Po ukończeniu kursu dowodzi nadal 69 pp.

 

II wojna światowa

W kampanii obronnej 1939 roku dowodzi 69 pp w składzie 17 DP. Uczestniczy w bojach z wrogiem nad Bzurą oraz przedpolach Warszawy.
-Wzięty 17 IX 1939 r. do niewoli niemieckiej, ucieka i ukrywa się w okolicach Wyszogrodu.
-W dniu 29 IX 1939 r. w ubraniu cywilnym przedostaje się do Warszawy. Nawiązuje tu kontakty konspiracyjne.
-Od 1940 r. do I 1942 r. jest inspektorem KG ZWZ na Okręg Kielce ZWZ.
-Od lutego 1942 r. pełni funkcję Komendanta Okręgu Kielce AK. Okręgiem dowodzi formalnie do marca 1944 r. Zagrożony aresztowaniem przez Gestapo w trybie alarmowym w XII 1943 r. opuszcza Skarżysko, gdzie mieściła się jego kwatera i siedziba Komendy Okręgu. Wraz z nim wyjechał do Warszawy Szef Sztabu Komendy Okręgu ppłk sł. st. art. Jan Stenzel ps. „Jan”, „Rawicz”.
-Po odwołaniu z funkcji, od marca 1944 r. w KG AK, gdzie pełni funkcję inspektora KG AK.
-W sierpniu 1944 r. bierze udział w Powstaniu Warszawskim. W nocy z 17/18 VIII 1944 r. podczas inspekcji nocnej Odcinka „Topór” zostaje śmiertelnie ranny.
-Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.