Gądzio Stefan

Stefan Gądzio

Pseudonimy: „Bogumił”, „Kos”, „Marek”.

Pełnił odpowiedzialne funkcje w Obwodzie Częstochowa, Inspektoracie Częstochowskim, Obwodzie Jędrzejów, Inspektoracie Starachowickim i Komendzie Okręgu Kielce.

Młodość i służba wojskowa

Urodzony 25 X 1900 w Gałkowie woj. łódzkie. Syn Walentego i Stefanii.

Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się w gimnazjum. 

-Od 1917r. czynny w Polskiej Organizacji Wojskowej.
-Od XII 1918r. służy ochotniczo w 28 pp WP w Łodzi, gdzie przechodzi przeszkolenie unitarne. W I 1919 wraz z 28 pp skierowany na Wołyń, gdzie uczestniczy w walkach z Ukraińcami, potem od V 1919 - X 1919 walczy na froncie białoruskim wojny polsko-bolszewickiej. Uczestniczy w walkach odwrotowych, a w VIII 1920 w obronie Warszawy. Następnie na Lubelszczyźnie, pod Sokalem, Dubnem, Łuckiem i Kowlem.
-Po ustaniu działań wojennych pełni w szeregach 28 pp służbę kordonową na linii demarkacyjnej z Rosją Sowiecką.
-W III 1921r. wraz z 28 pp przetransportowany do Łodzi. Był awansowany do stopnia kpr.
-Po wojnie pozostaje w wojsku, jako podoficer zawodowy. Ukończył Szkołę Podoficerską dla Podoficerów Zawodowych w Chełmnie.
-W 1924r. awansowany do stopnia plutonowego sł. st. piechoty.
-W 1926r. jako ekstern zdał maturę.
-Od VIII 1926r. do VIII 1928r. przebywa w Szkole Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy. Promowany na stopień ppor. sł. st. piechoty 15 VIII 1928r. z przydziałem do 27 pp w Częstochowie na stanowisko d-cy plutonu.
-Do stopnia por. awansowany 1 I 1931r.
-Do 1934r. dowodzi kompanią.
-W 1934r. rozkazem MSWoj. Zostaje przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza z przydziałem do pułku KOP „Głębokie”. Początkowo d-ca plutonu w kompanii szkolnej, potem dowódca kompanii granicznej w Batalionie KOP „Łużki” na Wileńszczyźnie.
-Na początku 1935r. skierowany na kurs dowódców kompanii w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, który ukończył w II 1935r.
-Następnie od II 1935r służy jako instruktor, wykładowca wyszkolenia strzeleckiego i broni w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.
-Awansowany do stopnia kpt. 1 I 1936r.
-Latem 1939r. skierowany do organizowanej 39. DPRez., gdzie objął funkcję d-cy kompanii sztabowej.

II wojna światowa

-W kampanii obronnej 1939r. dowodzi kompanią sztabową 39. DPRez. Uczestniczy w walkach z wrogiem na Lubelszczyźnie.
-Ranny przebywa w szpitalu wojskowym. Jesienią 1939 zwolniony z szpitala przedostaje się do Częstochowy.
-Od końca 1939r. czynny w konspiracji SZP/ZWZ. Należał do grona bliskich współpracowników płk F. Jędrychowskiego „Brzechwa”, od III 1940r. Komendanta Inspektoratu Rejonowego ZWZ Częstochowa.
-Od IV 1940r. do XI 1940r. Komendant Obwodu ZWZ Częstochowa. Zagrożony aresztowaniem ukrywa się.
-Do VI 1941r. oficer sztabu Inspektoratu ZWZ Częstochowa.
-W VII 1941r. przeniesiony do Obwodu ZWZ Jędrzejów.
-Od IX 1941r. do XI 1943r. Komendant Obwodu ZWZ/AK Jędrzejów. Aktywny konspirator. Organizował szkolenie żołnierzy konspiracji ZWZ/AK, kursy zastępcze Podch. Rez. Piech. AK i kursy podoficerskie. Inicjator i organizator oddziałów partyzanckich na terenie obwodu. Inspirował prowadzenie wielu akcji dywersyjno-sabotażowych prowadzonych przez „Kedyw”. W uznaniu zasług awansowany do stopnia 11 XI 1943r do stopnia majora.
-Po aresztowaniu w X 1943r. mjr. Stanisława Łączkowskiego „Nałęcza” przez Gestapo zostaje w jego miejsce mianowany XI 1943r. Komendantem Inspektoratu Okręgowego AK Starachowice i dowodzi nim do X 1944r. W okresie „Burzy” w VII 1944r. był przewidywany na dowódcę tworzonej przez Inspektorat Radomskiej Brygady Piechoty.
-W X 1944 odwołany z funkcji inspektora i przeniesiony przez Komendanta Okręgu AK Kielce płk J. Zientarskiego „Ein” na stanowisko szefa Oddziału VI /BiP/ w sztabie okręgu.

Za Sowieta

-Po rozwiązaniu 19 I 1945r. pozostaje czynny w konspiracji poakowskiej.
-Od II VIII 1945r. Komendant Inspektoratu NIE/DSZ Kielce. Był intensywnie poszukiwany przez UB. Musiał z tego powodu często zmieniać kwatery. Należał do grona inicjatorów przeprowadzenia akcji zbrojnej na więzienie UB w Kielcach i uwolnienia więzionych tam żołnierzy konspiracji. Kierował odprawą przeprowadzoną przed przeprowadzeniem akcji na więzienie.
-W dniu 04 VIII 1945 około godz. 10.00 został w Kielcach ujęty w lokalu konspiracyjnym przez UB i uwięziony w areszcie WUBP Kielce. Podczas przesłuchań torturowany. Nie ujawnił UB żadnej informacji dot. akcji na więzienie.
-Po przeprowadzeniu w nocy z 4/5 VIII 1945r. udanej akcji rozbicia więzienia przez oddział pod dowództwem kpt. Antoniego Hedy „Szary" i uwolnieniu kilkaset więźniów został w odwecie 06 VIII 1945r. zamordowany przez ubeków w gmachu WUBP Kielce.
-Miejsce jego pochówku jest nieznane. Jego symboliczna mogiła znajduje się na cmentarzu w Częstochowie.