Przeździecki Franciszek
Pseudonim: „Konrad”, „Rafał”, „Krystynek”.
Stopień wojskowy: podporucznik, porucznik.
Samodzielna Grupa Przemysłowa.
Organizacja Polska Niepodległa.
Okręg Przemysłowy „Centrum” w ramach Armii Krajowej.
Dzieciństwo i młodość
-Urodził się 2 października 1897 roku w Łyszkowicach koło Skierniewic.
-W 1914r. ukończył w Warszawie średnią szkołę mechaniczno-techniczną. W tym samym roku wstąpił do Związku Strzeleckiego, a następnie POW, w ramach której ukończył „Wolną Szkołę Oficerską”.
-Skierowany do Rosji pracował w fabryce pocisków artyleryjskich. W Moskwie, po zdaniu egzaminu maturalnego, wstąpił na Wydział Mechaniczny miejscowej Politechniki.
-W lipcu 1918r. powrócił do Warszawy.
-W październiku 1918r., zgłosił się do Wojska Polskiego. Otrzymał przydział do 1 p.a.p., a następnie do Oddziału Artylerii Naczelnego Dowództwa, z którym uczestniczył w wojnie bolszewickiej 1920r.
-Przeniesiony do rezerwy podjął studia na Politechnice Warszawskiej i otrzymał dyplom magistra inżyniera mechanika technologii specjalnej (wojskowej).
-W lipcu 1928r. podjął pracę w Wydziale Zapalników Państwowej Fabryki Amunicji w Skarżysku Kamiennej, gdzie wkrótce awansował na stanowisko kierownika tego wydziału.
-Jednocześnie dojeżdżając do Warszawy, był wykładowcą w Wyższej Szkole Wawelberga i Rotwanda, co trwało do 1939r.
-Urlopowany okresowo w 1930/31 z PFA w Skarżysku, skierowany został do Oficerskiej Szkoły Uzbrojenia, po ukończeniu której otrzymał stopień podporucznika.
-W 1934r. został skierowany do Wytwórni Amunicji (fabryki Norbina) w Warszawie na stanowisko Szefa Inspekcji Technicznej.
-Na początku 1937r. został mianowany dyrektorem technicznym nowo zbudowanych Zakładów Metalowych „Granat” w Kielcach. Funkcję piastował do września 1939r.
II wojna światowa
-6 września 1939r. zgodnie z otrzymaną dyspozycją wraz z personelem technicznym oraz dokumentacją produkcyjną ewakuował się z Kielc samochodami fabrycznymi na wschodnie tereny Polski.
-Na początku października 1939 r. powrócił do Kielc. Pracy w znajdujących się pod zarządem niemieckim Zakładach „Granat” nie podjął (był za to w grudniu 1939 r. więziony i eksmitowany wraz z rodziną z zajmowanego mieszkania). Od tej pory prowadził w Kielcach wspólnie z Kazimierzem Kowalskim i Tadeuszem Waszkiewiczem warsztaty naprawy wodociągów.
-W końcu października 1939 r. ppor. inż. Przeździecki przyjął pseudonim „Konrad” i zorganizował w Kielcach z pracowników przemysłu zbrojeniowego podległą sobie organizację która do historii przeszła jako grupa „Konrada”, a później Samodzielna Grupa Przemysłowa. Jej podstawowym zadaniem było objęcie wywiadem, dywersją i sabotażem Centralnego Okręgu Przemysłowego.
Nawiązał kontakty osobiste z zaufanymi pracownikami zakładów kieleckich: fabryki „Granat”, huty „Ludwików”, Fabryki Świec Lotniczych Marciniaka, „Kamieniołomów”, kolejarzami PKP. Wykorzystując przedwojenne znajomości, nawiązał kontakty z pracownikami b. Państwowej Fabryki Amunicji w Skarżysku, Fabryki Amunicji Artyleryjskiej w Starachowicach, Huty w Ostrowcu i Stalowej Woli, Częstochowy i innymi. Grupa ta rozrosła się i na początku 1941 r. liczyła 400 członków.
-W kwietniu 1941r. nastąpiło połączenie SGP z organizacją Polska Niepodległa. Przeździecki postawił jednak warunek zachowania przez jego organizację dużej samodzielności. Ostatecznie doprowadziło to do utworzenia odrębnego Okręgu Przemysłowego „Centrum", którego Przeździecki został komendantem.
-Od 1 marca 1942r. pełni także funkcję Komendanta V Okręgu Polski Niepodległej (po przejściu dotychczasowego Komendanta na inną funkcję).
-W kwietniu 1942r. Przeździecki na mocy połączenia Polski Niepodległej z AK zostaje zaprzysiężony w tej ostatniej. Zmienił swój dotychczasowy pseudonim „Konrad” na „Rafał”.
-Doceniając specyfikę „Okręgu Przemysłowego” Komenda Główna AK podjęła decyzję, że do AK zostaną wcielone plutony liniowe, a Okręg Przemysłowy zachowa dotychczasową strukturę działając w porozumieniu z AK. Głównym zadaniem Okręgu Przemysłowego „Centrum" był wywiad, sabotaż oraz konspiracyjna produkcja broni, amunicji, granatów. Z racji nowych zadań Przeździecki otrzymał stanowisko II zastępcy Szefa Szefostwa Produkcji Konspiracyjnej w Oddziale IV Komendy Głównej AK.
-W maju 1943r. ostrzeżony przez wywiad AK Przeździecki uszedł wraz z rodziną do Warszawy. Odtąd skoncentrował swoją konspiracyjną działalność na terenie Warszawy, nie przerywając jednak działalności w Okręgu Kielce.
-W 1943r. otrzymał nominację na stopień porucznika.
-Podczas Powstania Warszawskiego tworzy sieć warsztatów produkujących i naprawiających uzbrojenie w Obwodzie Śródmieście Południe.
-28 września 1944r. podczas nalotu niemieckich bombowców jedna z ciężkich bomb trafiła w dom przy ul. Hożej 62, gdzie na 2 piętrze przebywał na kwaterze inż. Przeździecki ze swymi podkomendnymi. Nastąpiło obsunięcie się ściany i Przeździecki został przysypany. Był ranny w głowę, prawą dłoń i kolano prawej nogi.
-29 września 1944r. podczas przechodzenia przez zabarykadowany wykop został trafiony z broni maszynowej w łydkę tej samej chorej prawej nogi.
-W godzinach porannych 5 października 1944r. wraz ze swoją grupą produkcyjną wyszedł z Warszawy w kierunku Ożarowa. Tego samego dnia został załadowany do krytego wagonu towarowego i przewieziony do obozu jenieckiego w Fallingbostel, a następnie w Bergen-Belsen, gdzie otrzymał numer jeniecki 01226. Po upływie tygodnia od przybycia do obozu, inż. Przeździecki postanowił z grupą paru kolegów zorganizować kursy dokształcające o kierunku technicznym na co uzyskano zgodę Niemców. Program obejmował dość szeroki zakres nauk technicznych: budownictwo, architekturę, technologię, chemię, mechanikę, elektrotechnikę.
-Prawdopodobnie w lutym 1945r. ewakuowany do obozów Gross-Born, a następnie Sandbostel gdzie został oswobodzony przez oddziały brytyjskie.
Za Sowieta
-Odesłano go do szpitala angielskiego w Bomlitz gdzie wyleczono go z ran jakie odniósł podczas powstania.
- We wrześniu 1945r. powrócił do Kielc.
-Po krótkim odpoczynku inż. Przeździecki zameldował się w Delegaturze Ministerstwa Przemysłu w Warszawie, gdzie otrzymał skierowanie do Państwowej Fabryki Amunicji w Skarżysku na stanowisko kierownika produkcji i planowania.
-Od maja 1946r. przeniesiony został na stanowisko naczelnego dyrektora zakładów „Metal” w Częstochowie.
-Z dniem 1.01.1948r., skierowany został na stanowisko naczelnego dyrektora dużej, ale poważnie zniszczonej poniemieckiej Fabryki Obrabiarek we Wrocławiu, w celu jej odbudowy i uruchomienia produkcji. Zadanie wykonał w ciągu roku.
-W latach 1947-1951 był pięciokrotnie aresztowany, a brutalne śledztwa dotyczyły jego konspiracyjnej działalności w okresie okupacji niemieckiej.
-Od 1962r. zatrudniony w Instytucie Organizacji i Mechanizacji Budownictwa.
-1 kwietnia 1968r. inż. Franciszek Przeździecki przeszedł na emeryturę.
-Zmarł 12 lipca 1982r. Pochowano w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w kwaterze 144.